Perzië, Chaldea en Susiane.
Een derwisj balladen voordragende.
De heer Dieulafoy, ingenieur, bekend door zijne studiën over de muzelmansche kunst, ontving van den minister van openbaaronderwijs en schoone kunsten in Frankrijk de opdracht, om in Perzië de monumenten te gaan bestudeeren uit het tijdperk derSassaniden, van de derde tot de zevende eeuw onzer jaartelling. Mevrouw Dieulafoy, die haren echtgenoot reeds op vroegerereizen naar Spanje, Marocco en Egypte had vergezeld, maakte ook dezen tocht met hem mede.
Alleen door eenige inlandsche bedienden begeleid, doorreisden zij beiden Perzië, Chaldea en geheel Susiane: eene streek, nogdoor geene vroegere fransche missie bezocht, en niet dan hoogst onvolledig bekend. De reis duurde veertien maanden; in dientijd legden onze reizigers te paard een afstand af van ruim vijfduizend-achthonderd kilometers. Mevrouw Dieulafoy was belastmet de redactie van het dagboek der reis en met het vervaardigen der photografiën. Wij vertrouwen dat het onzen lezers nietongevallig zal zijn, als wij hun uit dit belangrijk verhaal het een en ander mededeelen.
I
29 Maart 1881.—De stad Erivan maakt een prettigen indruk: hare huizen met platte daken zijn voor het meerendeel door tuinenomringd. De witte bloesems der vruchtboomen en de wit gepleisterde muren van eenige half in europeeschen trant opgetrokkenwoningen steken vroolijk af tegen de grijze massa der inlandsche huizen, waarboven zich de koepels der moskeeën verheffen.Indien de groen geverfde koepel der russische kerk ons niet herinnerde dat wij ons nog altijd in het rijk der Czaren bevinden,zouden wij ons gemakkelijk kunnen verbeelden, reeds in Perzië te zijn.
Onze kales rijdt in vollen galop door de stad, en onze vlugge postpaarden brengen ons weldra aan het logement, waar wij afstijgen,gevolgd en aangegaapt door de inwoners, in menigte toegestroomd om de vreemdelingen te bekijken. Jong of oud, zijn deze toeschouwersgenoegzaam zonder uitzondering leelijk. Sommigen dragen de platte pet van de Klein-Russen en de lange toegeknoopte jas, bijons onder den naam van pool bekend; anderen Bladzijde 34dragen een cylindervormigen papash van schapenvel en het met bont gevoerde ruime gewaad der oorspronkelijke inwoners dezerstreken. Bij allen hangt het hair in lange stijve lokken langs het bleeke gelaat, waarop niets te lezen valt, geen spoor vangeest of vernuft, van hartstocht of gevoel. En met deze doffe onverschilligheid van hun voorkomen stemt hunne geheele houding,stemmen al hunne bewegingen overeen.
Op de binnenplaats bespeur ik in een hoek een jeugdigen knaap, wiens verstandig en geestig gelaat des te meer in het oog valtbij het botte voorkomen der anderen. Zijne regelmatige trekken zweemen naar den zuiveren griekschen type; zijne zwarte krullendelokken omlijsten een bevallig gezicht, waaruit mij twee groote guitige oogen als starren tegenblikken; zijn oude versletenroode fez, die scherp tegen den grauwen leemen muur uitkomt, heeft onwillekeurig mijne aandacht getrokken. Hij is een jongeArmeniër, van Trebizonde afkomstig, en door eene karavaan van perzische kooplieden hier achtergelaten. Zoodra de knaap onsin het oog krijgt, snelt hij naar het rijtuig toe, ontlast ons van onze bagage en geleidt ons naar de deur, waarvoor verscheidenerussische officieren staan, die na afloop der militaire manoeuvres hier komen ontbijten.
De i